ឫស្សីធ្វើក្លាក់ដាក់ឥតថ្នាំង គងស្គររគាំងវាយមិនឮ

ឫស្សីធ្វើក្លាក់ដាក់ឥតថ្នាំង គងស្គររគាំងវាយមិនឮ សុរិយាមិនយកជាពន្លឺ ជឿកាន់អំពិលអំពែកសត្វ

អត្ថាធិប្បាយ

សម្លោកនេះ មានន័យប្រកបដោយភាពអាថ៌កំបាំង ពិបាកយល់បន្តិច ។ គឺជាសម្លោកបញ្ជាក់នូវចរិត បែបបទ អាកប្បកិរិយានៃមនុស្សភាគច្រើននាសម័យសតវត្សទី១៩ និងសតវត្សទី២០ ហើយនិងសតវត្សបន្តបន្ទាប់ទៅអនាគត ។

ភាគគន្លឹះសម្រាប់យល់ន័យរបស់សម្លោក មានដូចខាងក្រោម ៖

«ក្លាក់» ប្រដាប់សម្រាប់ដាក់វែក សម ស្លាបព្រា និងចង្កឹះ ធ្វើពីបំពង់ឫស្សី ។ កាលពីជំនាន់ដើម ខ្មែរយើងនៅស្រែចម្ការ គេយកបំពង់ឫស្សីប្រវែងមួយសាច់ មកធ្វើជាក្លាក់ ដោយកាត់ថ្នាំងខាងលើចោល ហើយគេទុកថ្នាំងខាងក្រោម គេទុកចម្រៀកឫស្សី សម្រួចចុង ប្រវែងមួយចំអាម សម្រាប់ស៊កភ្ជាប់ទៅនឹងរបារជញ្ជាំងនៅចង្ក្រានបាយកន្លែងតម្កល់វែក និងសមស្លាបព្រា ។

«គង ស្គរ រគាំង» សំដៅទៅលើអ្នកចេះដឹង អ្នកមានវិជ្ជា អ្នកមានវិចារណញ្ញាណ អ្នកយល់ខុសត្រូវពិតប្រាកដ អ្នកប្រាជ្ញ អ្នកសច្ចនិយម អ្នកជាតិនិយម ។

«សុរិយា» ព្រះអាទិត្យ ។ ក្នុងទីនេះ សំដៅទៅលើអ្វីដែលជាពន្លឺពិតប្រាកដ អ្វីដែលជាសាច់ការ ឬខ្លឹមសារ វិជ្ជាអ្វីដែលត្រឹមត្រូវ (មិនបន្លំ មិនឆ្ពិនភ្នែក) ។

«អំពិលអំពែក» សំដៅទៅលើមនុស្សបាតផ្សារ មនុស្សឥតចំណេះ ពាល ឃោរឃៅ មនុស្សប៉ោត មនុស្សក្អេង មនុស្សកញ្ជើធ្លុះ មនុស្សឆ្អិនក្បាលស៊ីក្បាល ឆ្អិនកន្ទុយស៊ីកន្ទុយ មនុស្សខ្វះសីលធម៌ មនុស្សល្មោភអំណាច ។ល។

តាមសម្លោកនេះ ចាប់ពីសតវត្សទី១៩ មកដល់ឥឡូវ មានការប្រែប្រួលធំនៅក្នុងសង្គមមនុស្ស ជាពិសេសក្នុងសង្គមខ្មែរយើងនេះតែម្ដង ។ គេចេះធ្វើក្លាក់ (ពាក្យឧបមា) ដូចមនុស្សជំនាន់ដើមដែរ ប៉ុន្តែក្លាក់សម័យគេនេះ ឥតមានថ្នាំងសម្រាប់ទ្រសមស្លាបព្រា កុំឲ្យវារុះទៅដីដូចសម័យមុននោះឡើយ ។ ម្ល៉ោះហើយក្លាក់របស់សម័យនេះ កាលណាដាក់អ្វីចូលទៅ ក៏រុះជ្រុះរបូតទៅដី បាត់បង់គ្មានសល់អ្វីឡើយ ។

ក្លាក់គឺជាតួមនុស្ស ឯថ្នាំងគឺចំណេះដឹងគ្រប់យ៉ាង ជាវិចារណញ្ញាណសម្រាប់ទប់ ឬរក្សាទុកនូវអ្វីៗដែលសំខាន់របស់ជីវិតឲ្យបានយូរអង្វែងតទៅ ។

មនុស្សអភ័ព្វឥតវិជ្ជា ខ្វះវិចារណញ្ញាណ ខ្វះប្រាជ្ញា សម្រាប់ពិចារណាទៅលើហេតុផលដែលនឹងអាចកើតមានឡើងពីអំពើដែលខ្លួនធ្វើ រួចឡើងធ្វើជាអ្នកដឹកនាំប្រទេស… តើដឹកនាំបែបណា ? សំដៅទៅទិសណា ? តើអាចប្រឈមជាមួយអ្នកជិតខាងដែលតែងមានគំនិតកេងយកប្រយោជន៍ ជញ្ជក់ឈាមពីយើងបានដែរឬទេ ?

«គង ស្គរ រគាំង វាយលែងឮ» មានន័យថា អ្នកចេះដឹងទាំងប៉ុន្មានលែងមានតម្លៃ… គ្មានអ្នកណាស្ដាប់… គ្មានអ្នកណាគោរព… គេលែងជឿ… គេយកទៅទុកមួយដុំ មិនឲ្យធ្វើសកម្មភាពអ្វីទាំងអស់ ។ ក្នុងពេលជាមួយគ្នានេះ ពួក «អំពិលអំពែក» ក៏ឡើងសោយរាជ្យ កកូរកកាយ លក់ទ្រព្យសម្បត្តិជាតិ ចែកលុយគ្នាចាយ ដល់នូវក្ដីហីនហោចខ្លោចផ្សា រលំរលាយ កើតមានចោរកម្ម និងទុរភិក្សពេញនគរ មនុស្សអស់សីលធម៌ ម្នាក់ៗត្រដររស់ លែងខ្វល់ពីរឿងខុសត្រូវ ឬគុណទោស ត្រូវតាមពាក្យរបស់អ្នកប្រាជ្ញដែលចែងថា «ផ្គរលាន់ឯបូណ៌សូរកណ្ដុក អ្នកតាចាស់ស្រុកឱបដៃយំ កំពឹសឡើងពងលើកំពូលភ្នំ ក្អែកសសន្ធំក្នុងគុម្ពត្រែង» ។

ដោយ ម៉ែន រៀម សៀវភៅរសជាតិភាសាខ្មែរ